Сил кесилини тизгинләш лазим

Сил кесили  йәни туберкулез  хәтәрлик ағриқларниң бири болуши билән у һава арқилиқ жуқиду.  Мутәхәссисләрниң ейтишичә Кох бактериялири арқилиқ жуқидиған бу ағриқ яш таллимайду. Һәтта йеңи туғулған нариседиләрму муптила болуши мүмкин. Шуниң үчүнму бу ағриқ билән күришиш нариседә дунияға келиши биләнла башлиниду. Йәни  пәрзәнтханида йеңи туғулған балиға БЦЖ прививкиси селиниду.Бу ағриқ билән дучар болғанлар алтә ай давамида турақлиқ даваланса  сәллимаза сақийип кетиду.Елимиздә бу ағриқни ениқлаш , алдини елиш , һәм  давалаш һәқсиз. Ечинишлиғи сил кесилигә дучар болғанлар сани жилдин-жилға өсмәктә. 2018-жили туберкулезға челиққанларни ениқлаш ,давалаш үчүн  мәмликәт бюджетидин 42 миллиард тәңгә бөлүнди. 

 

   Статистикилиқ мәлуматларға асаслансақ  өткән йәни 2017-жили  Қазақстанда сил кесилигә      17 444 адәм муптила болған  екән. Алмута вилайити бойичә  1591 адәм  рәсмий тиркәлгән болса, Панфилов наһийәсидә бу ағриққа  32 адәм  дучар  болған.  Бу ағриққа дучар болған бемарларниң  наһийәлик сил кесили бөлүмидә давалиниватқанлиғидин хәвәр таптуқ. Наһийәлик һакимийәтниң мәжлисләр залида өткән уйғунлаштуруш кеңишиниң олтурушида бу һәқтә ейтилип, ағриқни давалаштин көрә алдин елиш чарилиригә әһмийәт бериш керәклиги  чүшәндүрүлди . 

     Тәкитләш керәкки,  наһийәдә сил кесилиниң алдини елиш чарисини   яркәнтлик Алмаз Батырхан  издәп тапқан.  Алмаз наһийә рәһбәрлириниң қоллап-қувәтлиши билән  өшкә сүти арқилиқ  давалаш  ижтимаий лайиһисини  әмәлгә ашуруш үчүн   сүтлүк өшкиләрни  беқишни қолға алди.  Алмаз  (әлемдік даму банкі мен ҚР Білім және  ғылым Министрлігінің) дунияйүзлүк тәрәққият банки билән Қазақстан жумһурийити  Билим вә пән Министрлигиниң  қувәтлиши билән 1 миллион тәңгилик мәбләғқә  қол йәткүзди. Униң үчүн Алмазға тижарәтчиләр Назим Меделханқизи билән  Дилфайруз  Маһмут қизи  ярдәмгә кәлди. Улар есил тухумлуқ  сүтлүк өшкиләрни елип,  дәсләп уларни ветеринариялик тәкшүрәштин өткүзди.  Андин кейин бу ағриққа дучар болғанларни давалаш үчүн Яркәнт шәһиридики сил кесили дохтурханисидикиләрни   һәқсиз тәминләйдиғанлиғини билдүрди.

-  Бизниң диспансерда бүгүнки күндә  һәр хил яштики 32 бемар давалиниватиду. Улар һәр күни   дора-дәрмәкләрдин башқа Алмазниң өшкилириниң сүтини ичишкә үгәнди. Улар  яш болғиниға  қаримай бу ағриққа муптила болғанларниң дәрдигә дәрман болуватқан жутдишимиз Алмаздин бәк риза. Униң бу хәйирлик ишиға бизму утуқ тиләймиз. һәр қандақ ағриқни давалиғандин көрә униң алдини алған әвзәл. Шуниң үчүнму сил кесилиниң алдини елиш үчүн  өшкә сүтини ичиш пайдилиқ екәнлигини әсткәртимиз,- дәйду  наһийәлик сил кесили дохтурханисиниң йетәкчиси Эльмира Ниязова.

      Эльвира  Оғуз қизи  сил  кесилини жилиға бир қетим  рентгоногиялик вә бактериологиялик тәкшүрәшләрдин өтүп, манту селиш арқилиқ ениқлиниватқанлиғини  тәкитлиди.

    Жилдиқидәк йеқинда «Туберкулез билән күрәш айлиғи»өтүп, наһийә мәктәплири билән колледжларда униң алдин елиш чарилири  бойичә иш-чариләр өттти.Медицина хадимлири лекцияләр оқуп, дүгләк үстәл, акцияләр уюштурулди.

      Лекин сил кесилини давалашта пәқәт саламәтлик сақчилириниң  тиришчанлиғила әмәс, бәлки һәр қайсисизниң саламәтлигимиз үчүн жавапкәрлигимизни  чоңқур һис қилип бирликтә күришишимиз керәк.

 

 

Гөһәрбүви 

Исмайилжанова.